Dünýä ýüzünde - 60 dereje doňduryp barýan sowuk sebitler bilen bir hatarda + 56 derejä çenli ýetip bilýän aşa yssy sebitler hem bar. Ol ýer dünýäniň iň yssy sebiti bolan Ölüm jülgesidir. 

Dünýäniň iň yssy sebiti ABŞ-daky Ölüm jülgesi diýlip atlandyrylýan ýeri hasaplanylýar. Bütindünýä Meteorologiýa Guramasynyň (WMO) maglumatlaryna görä, 1913-nji ýylyň 10-njy iýulynda ABŞ-nyň Kaliforniýa ştatynyň Ölüm jülgesinde iň ýokary temperatura + 56,7 dereje hökmünde hasaba alyndy.

Belent daglar bilen gurşalan bu sebit dar we uzyn takyr ýerden ybarat. Ölüm jülgesi gün şöhleleriniň täsiri bilen gyzýar we jülgäniň üstlerinden çykýan ýylylyk kosmosa ýaýradylman sebitiň özüne siňýär we netijede toprak mazaly gyzýar.

Ölüm jülgesi taryhda köp sanly Amerikaly taýpany kabul etdi. Iň azyndan 1000 ýyl bäri jülgede ýaşaýan Timbisha taýpasynyň bu sebitde häzir hem ýaşaýandygy aýdylýar.

Bu aýratynlyklardan başga-da, Ölüm jülgesinde hereket edýän gaýalar bu ýere gelýänleriň ünsüni özüne çekýär. Hereket edýän gaýalar yz galdyrýar. Alymlar munuň sebäbini sebitdäki howa şertleri we ýel bilen düşündirýärler.

Ölüm jülgesi adyny pajygaly wakadan alýar. 1849-njy ýylda Kaliforniýada altyn tapylandan soň adamlar tomsuň jöwzaly yssysynda jülgä gidip, altyn gözlemek üçin açlyk we suwsuzlyk sebäpli heläk bolup gyrylýarlar. Şol sebäpli hem jülge häzirki adyny alýar. 

Mäti PENDIÝEW,

Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk
institutynyň talyby.