Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Awaza 2025: "Geosyýasy dialog, täzeçil garaýyşlar" ✦ ✦ Awaza 2025: "Raýat Jemgyýeti" Forumy ✦ ✦ Awaza 2025: "Ugurdaş Çäreler" ✦ ✦ “Sagdyn nesil — arassa ekologiýa” atly medeni çäre geçirildi ✦ ✦ Aşgabatda metbugat sowatlylygy boýunça okuw çäresi geçirildi ✦ ✦ Awaza 2025: Ýokary derejeli forumlar ✦ ✦ Türkmen Programmisti ABŞ-da Baş Baýragynyň eýesi boldy ✦ ✦ ÝHHG-niň Aşgabatdaky merkezinde metbugat sowatlylygy boýunça okuw çäresi geçirildi. ✦ ✦ LLDC3 программа способствует получению необходимой информации ✦ ✦ LLDC3 programmasy zerur maglumatlara ýardam berer ✦
Baş sahypa / Ylym we Bilim /Täze Nusay galasy
  29.07.2022
919
Täze Nusay galasy

       Ýagny, täze Nusaý galasyndan hem Parfiýa döwrüniň ýaşaýşyny we durmuşyny häsiýetlendirýän ençeme arhitektura desgalary we zatlary tapyldy. Gadymy şäheriň özi Täze Nusaý harabalyklarynda ýerleşýär. Şäheriň daşyna parfiýanlar döwründe inli gala diwary salnypdyr, olaryň gönüburçly goranyş diňleri bolupdyr. Günorta böleginde gala diwarlary bilen daşy aýlanan belent içki gala ýerleşýär. Içki galada bolsa diwanhanalar, döwletiň däne we şerap ambarlary, begzadalaryň ýaşaýan jaýlary ýerleşipdir.
    Begzadalaryň ýaşaýan mähelleleri köplenç hut şäheriň öz çäklerinde ýerleşipdir. Onuň demirgazyk-günbatar böleginde, gala diwarlarynyň ýakynynda dini merkezler ýerleşipdir. B.e.öň 3-2 asyrda bu ýerde owadan ybadathana salnypdyr, onuň daşy eýwanly sütünler bilen gurşalypdyr, b.e.öň 1 asyrda bolsa, bu ýerde uly gonamçylyklar emele gelip başlapdyr. Ilatyň gurpsyz gatlaklarynyň ýaşaýan jaýlary şäheriň demirgazyk bölegine gysylyp çykarylypdyr. Ol jaýlaryň diwarlary laýdan salnypdyr, jaýyň ýeri palçyk bilen şirelenip, oňa boýralar ýazylar eken. Nusaýyň giň şäher etegi bolupdyr, ol hem gala seňňeri bilen gurşalypdyr. Bu ýerde gul eýeleriniň mülkleri, baglary we üzümleri ýerleşipdir. 
    B.e. 226-njy ýylynda Arşakitleriň ýykylmagy Nusaýyň ykbalyna uly täsir etdi. Arşakitleriň mülkleri bolsa Eýranyň sasaniler döwletiniň eline geçdi. Agdarylan nesilşalyk bilen bagly zatlaryň ählisini nesiliň ýadyndan çykarmak maksady bilen, sasaniler parfýanlaryň köp asyrlaýyn sene ýazgylaryny ýok edipdirler. Arşakitleriň, Köne Nusaýyň-Mitridatokertiň urug merkezleri hem şeýle ýok edilmeklige sezewar bolupdyr. 
    Türkmenistanyň günorta böleginde, esasanam Köpetdag eteklerinde we Mary welaýatynda Parfiýa zamanasynyň köp şäherleri we obalary tapyldy. Olaryň birnäçesi has gijki döwürlerde ýaşalan medeni gatlaklaryň aşagynda galypdyr. Şeýlelik-de, XI asyryň başlarynda Nusaý Türkmen Seljuk döwletiniň düzümine girýär we iri şäherleriň birine öwrülýär.